Hiru hilabete, bizitza osorako

1937ko maiatza. Erresuma Batuak inoiz jasotako errefuxiatu-olderik handiena Southamptongo portuan lehorreratzear da, eta inork ez du halako gertakizun bat huts egin nahi. Santurtzitik atera den itsasontzian, Habana izenekoan, ia lau mila haur, eta horien artean Pirmin, Eusebio eta Aurea lekunberritar anai-arrebak. Sanrokeetarako etxean izanen direla, hala esan diete portuan agurtu berri dituzten gurasoek, negarrik ez egiteko, errepublikazaleek gerra laster irabaziko dutela eta berehala elkartuko direla berriz Debako amatxirenean, urtero bezala, jaiez gozatzeko. Anai-arreben ibileren bidez eta erbeste hartan aldez edo moldez parte hartu zuten beste hainbat ahotsen bidez iritsiko zaizkigu sanrokeak lekutan utzi zituen egonaldi hari buruzkoak. Gerratik ihesi, beste gerra batzuk ezagutu baitzituzten ume haietako askok.

Gaur egun

Urte anitz behar izan ziren Gerrako umeak aintzat hartzeko. Gaur egun, Santurtzin, Eibarren eta beste hainbat herritan badute beren tokia paisaian, eta bateko zein besteko Aldundiek omenaldiak egin dizkiete. Intxorta 1937 taldeak ume gipuzkoarrak identifikatzeko ikerlan bat egin zuen, eta Ahotsak atariak ebakuatu zituzten haur horietako batzuen testigantza ere bildu du, sarean entzungai dagoena. Beste ahots ugari, protagonistak hil ahala galduko dira; horregatik ere, nobelatua izanagatik, Adriano de Mataren liburu hau lekukotza historiko aberatsa da.

Egilea

Adriano de Mata Aragoneses (Deustu, 1984). Itzulpengintza eta Interpretazioa ikasi zuen Gasteizen, Heidelbergen eta Bartzelonan. Bergarako nahiz Bartzelonako idazle-eskoletan ibili eta gero, Sanrokeetarako, etxean du lehen eleberria. Horrez gain, katalanez ere beste nobela bat idatzi du (argitaratu gabea). Oso gustuko du bidaiatzea eta hizkuntzak ikastea; katalanaz gain, galesa ere ikasi du, eta, berriki, innuera. Zenbait urtez itzultzaile eta hizkuntza-irakasle lanetan ibili ondoren, une honetan postaria da Montrealen (Quebec).